Współpraca w ramach inicjatywy Trójmorza miała dać Europie impulsy: modernizacyjny, integracyjny i zjednoczeniowy. Z perspektywy pięciu lat, możemy powiedzieć, że impulsy te kształtują podejmowane przez nas działania – oceniła marszałek Sejmu Elżbieta Witek podczas I Forum Parlamentarnego Trójmorza.
Marszałek Sejmu Elżbieta Witek wzięła udział w czwartek w I Forum Parlamentarnym Trójmorza. Spotkanie odbyło się w trybie online. Witek przypomniała, że „podczas drugiego szczytu inicjatywy Trójmorza, W 2017 r. prezydent Andrzej Duda podkreślał, że współpraca w ramach inicjatywy ma dać Europie trzy impulsy: modernizacyjny, integracyjny i zjednoczeniowy”. „Dzisiaj z perspektywy niemal pięciu lat funkcjonowania projektu, możemy powiedzieć, że wszystkie te impulsy aktywnie kształtują podejmowane przez nas działania” – powiedziała.
Tłumaczyła, że „impuls zjednoczeniowy Trójmorze wysłało Europie już w momencie przyjęcia deklaracji w Dubrowniku. Udało się bowiem pod hasłem współpracy regionalnej spoić państwa Europy środkowo-wschodniej należące do Unii Europejskiej, państwa stosunkowo nowe w tej strukturze, jednak z ogromnym potencjałem rozwojowym i ogromnym potencjałem na przyszłość”. Według marszałek Sejmu, „impuls integracyjny współpracy trójmorskiej to także spajanie naszych państw za pomocą sieci różnorodnych połączeń komunikacyjnych – transportowych, energetycznych oraz cyfrowych”. „Takich połączeń w Europie środkowo-wschodniej brakuje, a brak ten w dużym stopniu, utrudnia naszym gospodarkom i społeczeństwom, dynamiczny rozwój i stawia je wbrew ich aspiracji z tyłu pędzącej machiny nowoczesności. Międzynarodowy Fundusz Walutowy szacuje, że, by nadrobić dysproporcję, względem Europy Zachodniej nasz region potrzebuje inwestycji o wartości około 600 mld euro. Dla pojedynczych państw taki wysiłek może okazać się nie do udźwignięcia” – wskazała.
Dodała, że „impuls integracyjny współpracy trójmorskiej to także spajanie naszych państw za pomocą sieci różnorodnych połączeń komunikacyjnych – transportowych, energetycznych oraz cyfrowych”. Impuls modernizacyjny Trójmorza, jak mówiła, „w pierwszej kolejności nawiązuje do wymiaru ekonomicznego, unowocześnienia gospodarek, rozwoju nowych technologii oraz sfery cyfrowo-informacyjnej”. Witek „zwróciła uwagę, że modernizacja w ramach Trójmorza to również nowatorskie podejście do współpracy regionalnej, które opiera się na realizacji konkretnych projektów. Bezpośredni, widoczny efekt podejmowanych działań, stanowi niewątpliwą wartość dodaną do inicjatywy Trójmorza, której nie sposób podważyć”.
Zdaniem Witek, „bardzo ważne jest wypracowanie skojarzeń, które będą budowały pozytywny obraz projektu w oczach naszych obywateli. Jest to doskonała przestrzeń do działania dyplomacji parlamentarnej”. Jak tłumaczyła „aktywność parlamentarzystów przejawiająca się w różnych formach współpracy, jest znacznie bardziej elastyczna niż klasyczna dyplomacja rządowa, dzięki czemu może stać się bardzo ważnym narzędziem promocji Trójmorza na gruncie krajowym i międzynarodowym”. Według marszałek Sejmu, „doskonałym narzędziem współpracy parlamentarnej oprócz spotkań na szczeblu przewodniczących parlamentów wydają się być także kontakty komisji”. Poinformowała, że Sejmowa Komisja Spraw Zagranicznych planuje organizację takiego formatu spotkania na początku września. „Interesującym uzupełnieniem komisji spraw zagranicznych mogłaby być ponad to współpraca tych komisji branżowych, których zakres działania jest zbieżny z trzema obszarami zdefiniowanymi w ramach Trójmorza. Do rozważenia pozostaje nawiązanie współpracy komisji zajmujących się stricte kwestiami gospodarczymi” – dodała.
„W ostatnich tygodniach wśród polskich posłów narodziła się idea utworzenia forum współpracy i dialogu młodych parlamentarzystów z krajów należących do inicjatywy Trójmorza. Pierwsze spotkanie mogłoby odbyć się w Warszawie” – podała. „Prowadzone są dyskusje o utworzeniu sekretariatu Trojmorza. Świadczy to o potrzebie stałej komunikacji między partnerami. Chciałabym poddać pod państwa rozwagę stworzenia punktów kontaktowych także w naszych parlamentach, czy to poprzez konstrukcję sekretariatu odpowiedzialnego za przepływ informacji między naszymi parlamentami lub poprzez parlamentarne organy zaangażowane we współprace w ramach inicjatywy” – mówiła. Jej zdaniem, „pozwoliłoby to być może w przyszłości stworzyć mechanizm konsultowania przez parlamenty narodowe krajów Trójmorza aktów prawnych Unii Europejskiej, co z kolei pozwoliłoby na ewentualne skoordynowane użycie mechanizmu żółtej lub pomarańczowej kartki”.
W forum udział wzięli także szefowie parlamentów: Radek Vondráček (Czechy), László Kövér (Węgry), Inara Murniece (Łotwa), Viktorija Čmilyte Nielsen (Litwa), Igor Zorčic i Alojz Kovšca ze Słowenii, Anca Dana Dragu i Ludovic Orban z Rumunii. Trójmorze to inicjatywa gospodarczo-polityczna skupiająca 12 państw Unii Europejskiej położonych w pobliżu mórz Bałtyckiego, Czarnego i Adriatyckiego. W jego skład wchodzą: Austria, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Rumunia, Słowacja, Słowenia i Węgry.