Prawosławni i wierni innych obrządków wschodnich, w tym grekokatolicy, obchodzą uroczystość Wielkiego Piątku. Na środek świątyń wynoszony jest i adorowany całun z ikoną przedstawiającą Chrystusa w grobie. Wiernych obowiązuje ścisły post.
Ksiądz diakon Łukasz Leonkiewicz z Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego przypomniał, że Wielki Piątek w tradycji prawosławnej jest dniem ciszy. „Jest to dzień, w którym wspominamy śmierć Pana Jezusa na Krzyżu. I wszystkie nabożeństwa, które są w kościele prawosławnym sprawowane, mówią o drodze Pana Jezusa na Golgotę, o męczarniach, jakie przeżył jeszcze przed Ukrzyżowaniem, o poniżeniu, opluciu, o zdradzie najbliższego ucznia. Utożsamiamy się z tymi, którzy chcą być przy Panu Jezusie, a nie z tymi, którzy chcą Go ukrzyżować” – tłumaczył diakon. W Wielki Piątek w Kościele prawosławnym sprawowanych jest kilka bardzo ważnych nabożeństw. Jednym jest jutrznia Wielkiego Piątku, czyli godziny kanoniczne odprawiane w piątek rano, które przypominają każdą godzinę męki Pańskiej i śmierć Pana Jezusa na Golgocie – dodał diakon Leonkiewicz. „Wieczorem jest nabożeństwo nieszporów, w prawosławiu mówimy wieczerni, czyli nabożeństwo wieczorne, podczas którego zdejmowany jest Pan Jezus z Krzyża i na środek świątyni wynoszona jest płaszczanica – całun przedstawiający scenę złożenia Pana Jezusa do grobu. Krzyż i Grób są właśnie tym, co przyciąga wiernych do świątyń w Wielki Piątek” – wyjaśnił ksiądz diakon Łukasz Leonkiewicz. Wielki Piątek jest też oczekiwaniem w bólu Zmartwychwstania Pana Jezusa. W Wielki Piątek w cerkwiach nie sprawuje się liturgii eucharystycznej. Wczesnym popołudniem odbywają się procesje, potem nabożeństwa i adoracja Grobu Pańskiego. Symbolizuje go we wschodniej tradycji płaszczenica, czyli wystawiany uroczyście na środku świątyni całun z ikoną przedstawiającą Chrystusa w grobie. Płaszczenica leży na świętym prestole – stoliku – a wierni oddają jej cześć, kłaniając się i całując ikonę. W Kościele wschodnim nie praktykuje się umieszczania przy Grobie Pańskim elementów świeckich. Pojawiają się jedynie świece i kwiaty. W katedrze metropolitalnej w Warszawie wieczerni z wyniesieniem płaszczanicy przewodniczyć będzie zwierzchnik Cerkwi prawosławnej w Polsce, metropolita Sawa. Adoracja w cerkwiach potrwa całą noc z piątku na sobotę. W tym roku Wielkanoc Kościołów wschodnich przypada 5 maja.
