Pazdziernik to w Stanach Zjednoczonych miesiac dziedzictwa polskiego, znany pod angielska nazwa Polish American Heritage Month. Koncepcja obchodzenia miesiaca poswieconego Polonii i Polakom w Ameryce zrodzila sie, gdy w Polsce wybuchla Solidarnosc, a zainteresowanie Polska w USA siegnelo zenitu. I wprawdzie w owym czasie – przed cwierc wiekiem – to Chicago przodowalo w akcjach na rzecz Polski organizujac, miedzy innymi, teleton dla Solidarnosci na stacji WGN kanal 9, by zbierac pieniadze na potrzeby NSZZ Solidarnosc, a zebrano wówczas milion dolarów, to jednak mimo wiodacej roli jaka odgrywalo Chicago, koncepcja miesiaca dziedzictwa zrodzila sie w Filadelfii. Stan Pennsylvania, gdzie lezy Filadelfia, to tradycyjne skupisko tak zwanej starej Polonii. Do pracy w kopalniach Filadelfii przybywali Polacy juz na poczatku 20 wieku. W samej Filadelfii istnieje spore srodowisko polonijne, dziala polskie muzeum, sa tam nadawane polskie audycje radiowe i dziala preznie tamtejszy wydzial Kongresu Polonii Amerykanskiej. I wlasnie w Filadelfii przed cwierc wiekiem zrodzil sie pomysl, aby poswiecic jeden miesiac w roku na promowanie dorobku amerykanskich Polaków w USA. Na poczatku byly klopoty z ustaleniem , który miesiac powinien byc dedykowany Polonii, byly koncepcje, aby byl to maj, ze wzgledu na 3 maja, ale ostatecznie wybrano pazdziernik i tak juz zostalo. Istnieje specjalny Komitet Miesiaca Polsko-Amerykanskiego z siedziba w Filadelfii, który sprawuje piecze nad obchodami i wogóle nad promowaniem polskosci, najlepszych jej stron w USA. Prezesem Komitetu jest Michael Blichasz – prezes wydzialu stanowego KPA w Pensylwanii. Co roku Komitet oglasza temat, któremu beda poswiecone obchody miesiaca dziedzictwa. W tym roku, jak nietrudno sie domyslec, wiodacy motyw obchodów stanowilo cwiercwiecze NSZZ Solidarnosc. Oprócz tego organizatorzy miesiaca dziedzictwa postanowili dodac jeszcze jeden temat, a mianowicie hold Adamowi Mickiewiczowi – najwiekszemu polskiemu poecie w 150. rocznice jego smierci. Trudno wyobrazic sobie bardziej inspirujaca postac historyczna zwiazana z walka o niepodleglosc Polski, walczaca o te niepodleglosc i slowem i czynem niz Adam Mickiewicz. Brak nam obecnie tak wielkich Polaków i dlatego siegamy do historii. Nam, imigrantom, Mickiewicz jest szczególnie bliski, bo sam byl imigrantem i gorzko pisal o emigranckich swarach na paryskim bruku, co do pewnego stopnia jest wciaz aktualne, z tym, ze w Paryzu polskich emigrantów jest niewielu, a swary przeniosly sie wraz z naplywem imigrantów do Ameryki. Do Chicago i Nowego Jorku.
W Illinois glównym elementem obchodów Miesiaca Dziedzictwa byl Bankiet Dziedzictwa organizowany przez tutejszy Wydzial Stanowy Kongresu Polonii Amerykanskiej. Podczas tego bankietu wreczono nagrody dziedzictwa, które KPA przyznaje wybitnym Amerykanom polskiego pochodzenia za ich wklad w promowanie dobrego imienia Polski i Polaków w Ameryce.Wsród dotychczasowych laureatów sa politycy, astronauta z zalogi wahadlowca, bieznesmani, a w tym roku KPA w Illinois postanowil wyrózniæ dzennikarza sieci ABC Davida Ensora, który w czasie stanu wojennego byl korespondenetem w Warszawie i nadawal stamtad ciekawe i obiektywne relacje z ówczesnych wydarzen, a w ubieglym roku w 60 rocznice Powstania Warszawskiego opracowal dla sieci CNN program dokumentalny poswiecony Powstaniu. Program ten w znacznej mierze przyczynil sie do poznania przez wielu Amerykanów prawdziwej historii Powstania, które bywa tu czesto mylone z powstaniem w getcie. I stad ten gest KPA w stosunku do amerykanskiego dziennikarza. Warto dodac, ze tematyka Powstania Warszawskiego zainteresowal Davida Ensora, który jest z pochodzenia Brytyjczykiem, ale ma polska zone; otóz ten temat podal mu inny Brytyjczyk, konkretnie zas Walijczyk, profesor Norman Davies, który napisal obszerne dzielo o Powstaniu Warszawskim. Wyszlo ono zarówno w jezyku angielskim jak i polskim. W oparciu o dzielo Davisa i z jego udzialem David Ensor przygotowal szalenie ciekawy program dokumentujacy historie Powstania Warszawskiego, które ukazal zarówno jako bohaterski zryw Polaków, a takze jako tragiczny rozdzial w dziejach II Wojny. Ensor przypomnial, ze rozpoczela sie ona od inwazji Niemiec wlasnie na Polske i ze Polacy walczyli w tej wojnie od samego poczatku.Walczyli tez u boku swych zachodnich aliantów, pomagajac im, miedzy innymi w slynnej Bitwie o Anglie, ale gdy Polacy postanowili uderzyc z bronia w reku na hitlerowskiego okupanta ich sprzymierzency odwrócili sie od nich plecami. Temat powstania zostal ujety w programie Ensora bardzo obiektywnie. Posluzyl sie on przy tym wieloma nieznanymi dotad materialami dokumentalnymi. Dzieki temu powstal material telewizyjny, który przy róznych okazjach jest emitowany w telewizji dajac prawdziwe sw iadectwo wspólczesnej historii Polski.
Tak wiec tegoroczne obchody Miesiaca Polskiego Dziedzictwa w Stanach Zjednoczonych poswiecone byly zarówno stosunkowo nowym wydarzeniom jak narodziny ruchu wolnych zwiazków zawodowych Solidarnosc, jak i historycznym zmaganiom o wolnosc Polski, które uosabia Adam Mickiewicz. A dzieki pracy dziennikarza Davida Ensora – laureata tegorocznej nagrody dziedzictwa KPA, obchody te posrednio nawiazuja do Powstania Warszawskiego. To wszystko wspaniale karty z historii Polski. Dobrze, ze dzieki inicjatywie KPA mozna je przypomniec i powiedziec o nich Amerykanom.
