2 czerwca w Filadelfii odbada sie wybory prezesa Zwiazku Narodowego Polskiego. Dla Polonii to wazne wydarzenie. Zwyciezca wyborów stanie na czele najwiekszej biznesowej organizacji polonijnej jaka jest Zwiazek Narodowy Polski, a takze, zgodnie z przyjetym od ponad 60 lat zwyczajem, moze zostac prezesem Kongresu Polonii Amerykanskiej.Warto zatem zapoznac sie z lista kandydatów na to stanowisko. Zgloszenia kandydatów na szefa ZNP przyjmowano przez ubiegly miesiac od 15 kwietnia do 15 maja. Na stanowisko prezesa piastowane poprzednio przez Edwarda Moskala kandyduja:
1. Teresa Abick, pelniaca obowiazki prezesa ZNP, byla wiceprezes,
2. Stanley Jendzejec, podczas Sejmu ZNP w Denver w 2003 roku kontrkandydat E. Moskala na stanowisko prezesa, uprzednio wiceprezes ZNP,
3. Marian Nowacki, w Denver kontrkandydat K. Musielaka na skarbnika ZNP, byl dyrektorem krajowym ZNP,
4. Christopher Nowotarski, dyrektor krajowy i radca prawny ZNP,
5. Paul Odrobina, wiceprezes ZNP,
6. Frank Spula, sekretarz ZNP,
7. Steve Tokarski, dyrektor krajowy ZNP ze stanu Indiana
Kandydat na wybieralny urzad prezesa musi posiadac kwalifikacje przewidziane w paragrafie 78 Konstytucji Zwiazku. Musi to byc obywatel Stanów Zjednoczonych i pelnoprawny czlonek organizacji zwiazkowej bez przerwy przez ostatnie 5 lat. Kazdy czlonek Zwiazku posiadajacy wymagane kwalifikacje i ubiegajacy sie o urzad prezesa moze zlozyc wniosek na zatwierdzonym formularzu w ci¹gu 30 dni, ale nie pózniej niz do 15 maja. Warunki jakim musi sprostac kandydat okresla w oparciu o statut organizacyjny wydany w kwietniu komunikat ZNP podpisany przez Franka Spule sekretarza Zwiazku. Statut ZNP, zwany Konstytucja, wymaga, w cytowanym paragrafie 78, aby kandydat nie byl czlonkiem organizacji wywrotowej, pragnacej obalic rzad Stanów Zjednoczonych. Nie moze tez byc szpiegiem na uslugach obcego panstwa, ani tez przedstawicielem konkurencji, to jest organizacji, która podobnie jak ZNP sprzedaje polisy ubezpieczeniowe. Kandydat na prezesa musi byc aktywny w swej organizacji i wykazac sie pelnieniem chocby funkcji czlonka zarzadu swej grupy zwiazkowej przez conajmniej 3 lata. I jeszcze jedno: statut wymaga, zeby kandydat na prezesa byl dobrym biznesmanem i znal sie na ofercie ubezpieczeniowej zwiazku. 36-cio osobowa Rada Nadzorcza, lacznie z cenzorem i wicecenzorem ZNP, która zbierze sie 3 czerwca w Filadelfii, aby dokonac wyboru nowego prezesa na reszte kadencji rozpoczetej przez Edwarda Moskala, nie bedzie miala latwego zadania. Gdyby przyjac jako kryterium wiek kandydatów i zalozyc, ze przy wyborach prezesa premiowane beda zaawansowany wiek i doswiadczenie, to najwieksze szanse ma Stanley Jendzejec. Gdyby jednak Rada Nadzorcza postanowila postawic na mlodosc, to prezesem zostalby, najmlodszy w gronie kandydatów – Marian Nowacki. Mozliwe jest takze, iz podczas wyborów najbardziej punktowane bedzie miejsce aktualnie zajmowane na drabinie zwiazkowej. W tym przypadku pierwsza w historii ZNP kobiet¹ – prezesem zostalaby pani Teresa Abick. Fakt, ze Zwiazek Narodowy Polski lubi widziec u siebie prawników i zatrudnia kilku z nich daje szanse Christopherowi Nowotarskiemu. Frank Spula ma najlepsze doswiadczenie w kierowaniu Zwiazkiem, gdyz czynil to podczas dlugiej choroby E. Moskala. Paul Odrobina ma doskonale doswiadczenie polityczne, zdobyte podczas pracy w urzedzie miejskim Hamtramck w Michigan, i wspaniale polonijne koneksje rodzinne. Zas Steve Tokarski jest outsiderem, pochodzi spoza siedziby Zarzadu ZNP – Chicago, co w oczach ludzi z Rady Nadzorczej, wywodzacych sie tez w zdecydowanej wiekszosci spoza Chicago, moze okazac sie waznym atutem. Tak wiec kazdy z 7 kandydatów ma swoje atuty i nikt z tej grupy nie jest zupelnie baz szans.
Zwiazek Narodowy Polski to organizacja ze wspanialymi tradycjami, której historia liczy juz 125 lat. Powstala, gdy Polski podzielonej miedzy zaborców nie bylo na mapach swiata, ale byli Polacy, którzy o Polsce nie zapomnieli równiez tu w Ameryce. U podstaw Zwiazku Narodowego Polskiego legly zarówno dazenia patriotyczne, to jest chec doprowadzenia do odrodzenia Polski, do czego Polonia Amerykanska walnie sie przyczynila formujac Armie Hallera, zwana tez Blekitna Armia, jak i wzgledy praktyczne. W owym czasie 125 lat temu w 1880 roku nie bylo systemu opieki spolecznej. Podstawa rodziny w sensie i duchowym i materialnym byl maz i ojciec. Jezeli go zabraklo rodzinie grozila nedza. Dlatego ZNP oferujac ubezpieczenia na zycie, których Polakom, imigrantom ze Wschodniej Europy nie chcialy sprzedawac firmy amerykanskie, dawal te pewnosc, ze na wypadek smierci glowy rodziny beda srodki finansowe, które pozwola na pokrycie podstawowych wydatków, na otrzasniecie sie ze straty. Obecnie po uplywie lat ta oferta ZNP st ala sie mniej atrakcyjna, bo na rynku ubezpieczen w Ameryce dzialaja tysiace firm i nikt juz nie dyskryminuje Polaków, ale Zwiazek istnieje i rozwija sie, choc nie mozna chyba mówic o wzroscie liczby czlonków. Na tle podobnych organizacji dzialajacych w srodowisku polonijnym jak Zwiazek Polek czy ZPRK, ZNP jest zdecydowanie liderem. I wlasciwie trudno wyobrazic sobie zycie polonijne, gdyby zabraklo tej organizacji. Od chwili powstania Kongresu Polonii Amerykanskiej w 1944 roku, to Kongres stal sie najwieksza organizacja polityczna Polonii w Ameryce, ale w odróznieniu od ZNP, który byl oparty na sprawdzonych podstawach finansowych, bowiem posiadal dochody ze sprzedazy ubezpieczen Kongres Polonii Amerykanskiej nie mógl sie pochwalic tak solidna baza materialna i utrzymywal sie tylko ze skromnych skladek czlonkowskich. Stad zrodzila sie koncepcja, aby najbogatsza organizacja polonijna –ZNP dofinansowywala KPA, Formalnie przyjêto, ze prezes ZNP bedzie kandydowal na preezsa KPA i tak bylo. Najpierw prezesem KPA byl prezes ZNP Rozmarek, pózniej prezes Mazewski, a ostatnio prezes Moskal. Warto jednak podkreslic, ze prezes ZNP nie zostaje automatycznie przesem KPA. W tym celu przeprowadzane sa osobne wybory w KPA i mimo, iz poprzednio podwazano zasade laczenia stanowisk to jednak ten zwyczaj, ta zasada pozostala, a ZNP przeznacza na dzialalnosc KPA cwierc miliona dolarow rocznie.
