W ubiegla srode nie wystapilem na antenie, poniewaz obserwowalem przebieg procesu ekstradycyjnego Edwarda Mazura przed sadem federalnym w Chicago. Rozprawa byLa… pojedynkiem na argumenty miedzy ekipa prawników prokuratury, a adwokatami obrony. W wypowiedziach glównego obroncy Chrisa Gaira byl wyraznie wyczuwalny krytyczny ton wobec Polski i jej wymiaru sprawiedliwosci, co mialo przekonac sad, ze decydujac sie na ewentualna ekstradycje Edwarda Mazura, wyda go Polakom, którzy nie wiedza jak funkcjonuje prawo w demokratycznym swiecie. Obronca chcial nawet do materialów dowodowych obrony dolaczyc kopie raportów amerykanskiego Departamentu Stanu i Komitetu Obrony Praw Czlowieka Helisinki Watch krytyczne wobec Polski. Sprzeciwila sie temu prokuratura, a sedzia przyznal jej racje. Mozna bylo chwilami odniesc wrazenie, ze obronca z pozycji wyzszosci poucza Polaków jak nalezy interpretowac prawo. Prokuratur Mitchell Mars zarzucil wrecz obroncy, ze w jego wypowiedziach jest wyrazna niechec wobec polskiego wymiaru sprawiedliwosci. Juz w swych pierwszych wystapieniach, po aresztowaniu Mazura przez FBI w pazdzierniku ub. roku, obronca staral sie imputowac, ze demokratyczny system prawny w Polsce istnieie – tak na dobra sprawe – od 1989 roku. Czyzby Stany Zjednoczone byly takim idealem wszelakich praw? Na pewno Ameryka jest liderem demokracji na swiecie, ale nie idealem. Tak sie sklada, ze opubilkowano ostatnio wazny dokument w tej sprawie. Ostry atak na Stany Zjednoczone, oskarzajacy je o deptanie praw czlowieka i czynienie ze swiata „gigantycznego pola bitwy” przypuscila ostatnio Amnesty International w swym dorocznym raporcie. Przypomne, ze Amnesty International to ogólnoswiatowa organizacja pozarzadowa z siedziba w Londynie, utworzona w 1961. Amnesty International walczy o uwolnienie wiezniów sumienia (jesli nie uzywali przemocy), rzetelnosc procesów karnych, glównie politycznych, zniesienie kary smierci, zaprzestanie tortur i ponizajacego traktowania wiezniów. Dziala na rzecz upowszechnienia prawa do azylu oraz wyeliminowania handlu bronia wspomaga rodziny poszkodowanych. Od 1990 Stowarzyszenie Amnesty International dziala równiez w Polsce (glówna siedziba znajduje sie w Gdansku).
Wedlug najnowszego raportu, po atakach na Ameryke 11 wrzesnia 2001 r. prezydent Bush rozpetal strach przed terroryzmem, aby wzmocnic swoja wladze wykonawcza, „dzialajac bez nadzoru Kongresu i procedur prawnych”. Raport, odnoszacy sie do wydarzen z 2006 roku, jest wysoce krytyczny wobec wladz Chin – za represje wymierzone w dysydentów i swobode praktyk religijnych oraz za szerokie stosowanie kary smierci. Rosje napietnowano za ataki na dziennikarzy, brak przeciwdzialania objawom rasizmu i dyskryminacji oraz za powazne akty gwaltów w Czeczenii. Najwieksza uwage zwraca jednak krytyka Stanów Zjednoczonych – daleko ostrzejsza niz wobec jakiegokolwiek innego kraju sposród czolowych demokracji zachodnich. „Amerykanska administracja z uporem kontynuuje swoje niczym niehamowane dzialania, wylacznie wedle wlasnego uznania. Caly swiat traktuje jako jedno wielkie pole bitwy, porywajac, zatrzymujac, aresztujac i torturujac podejrzanych albo bezposrednio przez swoje sluzby, albo z pomoca innych panstw, jak Pakistan, Gambia, Afganistan czy Jordania” – czytamy w najnowszym raporcie Amnesty International. Wedlug tej organizacji miedzynarodowe dochodzenia wykazaly, ze USA i ich sojusznicy przekazali bezprawnie setki ludzi do takich panstw, jak Syria, Jordania czy Egipt. „Dwulicowosc amerykanskiej administracji zapiera dech w piersiach ze wstydu. Potepila ona Syrie, jako jedno z panstw »osi zla«, a jednak przekazala syryjskim sluzbom bezpieczenstwa obywatela Kanady Mahera Arara, doskonale zdajac sobie sprawe, ze w czasie przesluchan bedzie tam narazony na tortury”.
Waszyngton wciaz pozostaje gluchy na miedzynarodowe apele, aby zlikwidowal wiezienie w Guantanamo na Kubie, gdzie ludzie sa przetrzymywani bez oskarzenia i procesu, praktycznie bez mozliwosci komunikowania sie ze swiatem. Ostro napietnowano takze „chybiona interwencje wojskowa” w Iraku. „Iracka policja, przezarta przez róznego rodzaju sekciarskie milicje, raczej stymuluje przemoc, anizeli ja powstrzymuje – pisze sekretarz Amnesty International.
– Iracki system wymiaru sprawiedliwosci jest w pozalowania godnym stanie, co potwierdzil chocby pelen wad proces Saddama Husajna i jego groteskowa egzekucja”.
Tyle najnowszy Raport Amnesty International na temat Stanów Zjednoczonych i przestrzegania przez nie prawa na arenie miedzynarodowej. Lektura tego dokumentu dowodzi, ze Ameryka nie bardzo ma moralne prawo, by pouczac innych, a amerykanscy prawnicy – jak wspomniany obronca Edwarda Mazura, powinni miec chocb y troche pokory wobec faktów nieprzestrzegana przez ten kraj prawa na arenie miedzynarodowej.
