To banalne ostrzeżenie przed łamaniem prawa możnaby przyjąć co najwyżej wzruszeniem ramion, gdyby nie fakt, że wypowiedziane w Stanach Zjednoczonych, gdzie rekordowa liczba ludzi siedzi w więzieniach płacąc tym samym za dokonane przestępstwo, nabiera szczególnego znaczenia. Ostatnio władze Dystryktu Kolumbii zdecydowały się na ciekawy eksperyment socjologiczny opowiadając się jednogłośnie za projektem ustawy, która umożliwiłaby płacenie niektórym mieszkańcom D.C. stypendiów za życie zgodnie z prawem. Stołeczny Dystrykt wzoruje się na programie wprowadzonym wcześniej w życie w Richmond w stanie Kalifornia, gdzie płacenie potencjalnym recydywistom, aby nie dokonywali kolejnych przestępstw, przyniosło pozytywne rezultaty. W Dystrykcie Kolumbii zgodnie z projektem tamtejszej ustawy przedstawiciele władz wybieraliby rocznie około 200 mieszkańców, uważanych za skłonnych do przestępstw. Kierowano by ich na zbiorową terapię i inne programy. Jeżeli wypełniliby przewidziane prawem warunki i trzymali się z dala od przestępstw, wówczas otrzymaliby stypendium. Projekt nie podaje wysokości stypendium, ale uczestnicy programu w Kalifornii otrzymują do 9 tysięcy dolarów rocznie. Przyjęta w Dystrykcie Kolumbii ustawa o płaceniu potencjalnym przestępcom za przestrzeganie prawa to jedno z szeregu przedsięwzięć mających na celu zmniejszenia tam liczby przestępstw z użyciem przemocy. W ubiegłym roku przestępczość w D.C. wzrosła o 54%. Ale w porównaniu z latami 90. ubiegłego stulecia, kiedy Dystrykt nazywano “stolicą morderstw” sytuacja uległa znacznej poprawie. Zwolennicy stypendium za zgodne z literą prawa życie argumentują, że koszt stypendium to niewiele w porównaniu ze stratami jakie ponosi ofiara oraz w porównaniu z kosztem osadzenia sprawcy w więzieniu. Na razie władze Dystryktu poszukują w swym budżecie funduszów na opłacenie programu. Ma on kosztować blisko milion dolarów rocznie, łącznie ze stypendium, które ma wynieść 460 tysięcy dolarów rocznie. Do programu mają być rekrutowani ludzie uważani za skłonnych do przestępstw, ale jednocześnie tacy przeciw którym nie toczy się postępowanie karne. W Richmond 79% uczestników tamtejszego programu nie jest podejrzanych o jakiekolwiek przestępstwa z użyciem broni od chwili objęcia ich programem. W latach 2007-2014 w Richmond odnotowano 77-procentowy spadek liczby morderstw, do czego niewątpliwie przyczynił się program stypendiów mający zapobiegać przestępstwom. Projekt programu stypendiów przegłosowany w Dystrykcie Kolumbii został wprawdzie przyjęty jednogłośnie, ale bez specjalnego entuzjazmu. Tylko jeden z członków rady odniósł się sceptycznie do programu. Wygląda na to, że powiedzenie, iż przestępczość nie popłaca, nadal jest uważane przez wielu za prawdziwe.
(FOT. PAP/EPA/JUSTIN LANE)
