Czytanie ze zrozumieniem

W marcu tego roku w szkole im. Jana Ignacego Paderewskiego odbył się konkurs czytania ze zrozumieniem na przykładzie utworu Gabrieli Zapolskiej „Moralnośc Pani Dulskiej”. Czy po tym wydarzeniu uczniowie potrafią czytać ze zrozumieniem? A może hasło to niesie zachętę do zwiększenia wysiłku myślenia, odkrycia możliwości intelektu? Czym zaowocuje zrozumienie tego tekstu? Może aż tym, że zasady dobra, zła, współdziałania, solidarności nie powinny zależeć od ustroju politycznego, od miejsca analizy, od sytuacji ekonomicznej i zapewne od kilku jeszcze czynników. Wszystko to łatwiej przyjąć do wiadomości, nawet zapamiętać, ale stosować? Może z czasem. A na razie studenci mieli okazję zastanowić się nie tyle nad historią życia pani Dulskiej, ile jej pomysłami na życie. Swój punkt widzenia świata, dla potrzeb konkursu uwiecznili w krótkich inscenizacjach na podstawie tego utworu. W rozmowach ze studentami okazało się, że życie ukazuje wiele przypadków, podobnych do historii kobiety, dla której prawda w relacjach między ludźmi nie była istotna, a jeżeli, to ten fragment, który pozwala zdobyć i zatrzymać pieniądze. Bez względu na sposób ich zdobycia. I koniecznie bez zastanawiania się nad krzywdą innego człowieka. W utworze sprzed 100 lat autorka zawarła ponadczasowe przesłanie o naturze człowieka. Także tutaj, w amerykańskich realiach nikomu nie są obce: hipokryzja, kłamstwo, kołtuneria. Nie trzeba kostiumu epoki aby i dzisiaj, na co dzień i od święta doświadczać obłudy, fałszu, oszustwa ukrytego pod perfekcyjnymi zapewnieniami. Ileż to razy ktoś patrzy prosto w oczy, przekonując, że wykona zamówioną, na przykład wylewkę pod wjazd do garażu. A jednak, mimo pieniężnej zaliczki roboty nie ma. Albo słyszysz o wyjątkowo dobrych relacjach, o wielkiej przyjaźni i chęci pomocy, ale jeśli zdarza się okazja, czar pryska. Brak czasu, nieobecność w mieście, w najlepszym razie jest porada, aby poszukać oferty pomocy u innej osoby. Czy nasi młodzi adepci literackich uniesień poszerzyli swoją wiedzę o zasady dulszczyzny? Miejmy nadzieję, że nie tylko wyróżnieni studenci dowiedzieli się też na czym polega żart sceniczny, ironia czy śmiech albo refleksja w sytuacjach niekoniecznie komicznych. Dyrekcja szkoły w Niles organizuje rokrocznie podobne konkursy. Tym razem jury przyznało nagrody od 1. do 3. miejsca następującym osobom: Amelii Podraza, Izabeli Bisiak i Gabrieli Boguszewskiej. Warto pogratulować naszym młodym adeptom sztuki scenicznej. Samo czytanie tekstu w języku polskim jest sporym wyzwaniem. Czytanie ze zrozumieniem klasyki wśród lektur, to zachęta do poszukiwań i osobistych odkryć w przebogatym dorobku literackim. „Moralność Pani Dulskiej” także dostarcza materiału odniesień do współczesności, co może bardziej inspiruje niż poszukiwanie odpowiedzi na pytanie: „co autor chciał przez to powiedzieć”. Jak wskazują wiarygodne źródła, po reformie egzaminacyjnej w 2009 roku polskich miłośników literatury zainteresowała informacja, że nasza noblistka, Wisława Szymborska nie potrafiła zinterpretować własnego utworu według nowych zasad. Rozumienie tekstu, poznanie intencji autora, to zwykle spory wyczyn.